Towarzystwo Promocji Jako禼i Projekt ERNST Projekt SAFEST Ranking Szpitali opracowany przez TPJ dla Newsweek Polska

RANKING SZPITALI TPJ i Newsweek Polska

Szanowni Pa艅stwo!

Na tak zwanym rynku us艂ug medycznych mo偶na znale藕膰 wprawdzie poszlaki, kt贸re dla os贸b szczeg贸lnie zainteresowanych mog膮 by膰 wskaz贸wkami pozwalaj膮cymi zracjonalizowa膰 wyb贸r szpitala, ale wymaga to starannych i poch艂aniaj膮cych du偶o czasu bada艅. Trzeba mie膰 niez艂y warsztat analityczny balansuj膮c pomi臋dzy stronami internetowymi, przedstawiaj膮cymi szpital jako miejsce luksusowego wypoczynku, a dramatycznymi informacjami, publikowanymi przez stowarzyszenia pi臋tnuj膮ce b艂臋dy lekarzy. Czasem obie skrajnie sprzeczne informacje dotycz膮 tej samej firmy, co dodatkowo zwi臋ksza zam臋t w g艂owie. Wydawa艂oby si臋, 偶e oparcia nale偶y szuka膰 w szpitalach klinicznych, jako tych, kt贸re kszta艂c膮c m艂odych lekarzy daj膮 najwi臋ksze szanse na najskuteczniejsze leczenie. Niestety i w tych przypadkach lektury og贸lnopolskich, wielkonak艂adowych gazet nie daj膮 spokoju. Na oddziale zabiegowym du偶ego szpitala nie ma zgon贸w, bo chorzy w najci臋偶szym stanie s膮 zawczasu przenoszeni na inny i nie ujmuje ich oficjalna statystyka powik艂a艅. W innym miejscu Polski kierownik kliniki przyznaje, 偶e nie czyta艂 prac naukowych, kt贸rych jest wsp贸艂autorem. Na dodatek badania prowadzone przez Centrum Monitorowania Jako艣ci, dotycz膮ce satysfakcji m艂odych lekarzy z realizacji programu sta偶u podyplomowego niedwuznacznie wskazuj膮, 偶e najgorzej oceniane s膮 szpitale posiadaj膮ce etatow膮 kadr臋 dydaktyczn膮. Robi si臋 nieprzyjemnie.

Je偶eli doda膰 najr贸偶niejsze informacje o powik艂aniach leczenia szpitalnego, ukazuj膮ce si臋 masowo w prasie codziennej i po艂膮czy膰 to z wiadomo艣ciami telewizyjnymi o 90% korupcji w艣r贸d lekarzy zabiegowych, mo偶na poczu膰 si臋 zagubionym. A czas, najwi臋kszy wr贸g pacjenta ucieka. Trzeba si臋 wreszcie zdecydowa膰 na hospitalizacj臋. Paradoksalnie lepiej maj膮 mieszka艅cy ma艂ych miejscowo艣ci - prawie nie maj膮 wyboru. Jeden szpital w promieniu 50 kilometr贸w, trudno艣ci z dojazdem do innego du偶ego miasta, l臋k przed nieznanym, mniejsze oczekiwania od instytucji ochrony zdrowia, ( na co wskazywa艂y badania CBOS), to elementy, dzi臋ki kt贸rym decyzja o wyborze miejsca leczenia jest prostsza. W du偶ych miastach jest inaczej, liczba szpitali mog膮cych uchodzi膰 za r贸wnorz臋dne dochodzi do kilkunastu ( jak jest w przypadku Warszawy) i dobrze by艂oby posiada膰 rzetelne informacje pozwalaj膮ce na podj臋cie najmniej nieudanej decyzji.

K艂opot polega na tym, 偶e opr贸cz namiastki rynku, dano chorym poz贸r wolnej woli. Nazywaj膮c rzecz inaczej, upodmiotowiono pacjent贸w w taki spos贸b, 偶e mog膮 wybiera膰 nie znaj膮c kryteri贸w. Nawet tak zasadnicza sprawa jak analiza zgon贸w oko艂o operacyjnych jest przedmiotem pilota偶owego programu zaledwie w jednym szpitalu, co pozwoli艂o opublikowa膰 wst臋pne dane dopiero w kwietniu bie偶膮cego roku, na konferencji po艣wi臋conej jako艣ci opieki zdrowotnej.

Wszystkie podr臋czniki poruszaj膮ce tematy administrowania ochron膮 zdrowia opisuj膮 zjawisko skrajnej dysproporcji w wiedzy dotycz膮cej przedmiotu umowy pomi臋dzy pacjentem i instytucj膮 lecz膮c膮. Niczego nie kupujemy tak "w ciemno" jak procedury medycznej i nic nie dotyczy kupuj膮cego tak bezpo艣rednio. Nawet us艂ugi pogrzebowe nie budz膮 r贸wnie du偶ych, zasadnych emocji.

Gdy wprowadzano w naszym kraju lekarzy rodzinnych, wydawa艂o si臋, 偶e sprawy id膮 w dobrym kierunku. Sama zmiana nazwy z "gate keeper" na polskie has艂o: "od藕wierny do systemu," sugerowa艂a rozszerzenie kompetencji o wskazywanie chorym w艂a艣ciwych dr贸g post臋powania. Tak偶e wyboru w艂a艣ciwego szpitala. Sko艅czy艂o si臋 raczej na bronieniu dost臋pu do specjalist贸w, na co narzekaj膮 zar贸wno chorzy jak i specjali艣ci. Szkoda, 偶e w艂a艣nie lekarze rodzinni nie stali si臋 rzeczywistymi doradcami pacjent贸w w tak trudnej kwestii jak wyb贸r w艂a艣ciwego szpitala. Oczywi艣cie robi膮 to, na co dzie艅, ale nikt nie wie, dlaczego doradzaj膮 w ten, a nie inny spos贸b. Nawet oni sami. Szpitale nie uczestnicz膮 w publicznych systemach oceny, daj膮cych praktyczne wskaz贸wki otoczeniu na temat ich s艂abych i mocnych stron. Liczne instytucje kontroluj膮ce istniej膮ce w naszym kraju, nadzoruj膮ce rozmaite aspekty 偶ycia szpitalnego, zachowuj膮 dane dla siebie, mimo, 偶e s膮 finansowane z pieni臋dzy publicznych. Systematycznie pojawiaj膮 si臋 natomiast informacje na temat zad艂u偶enia jednostek s艂u偶by zdrowia. Pytanie, czy taki ranking ma warto艣膰 praktyczn膮 dla bezpo艣rednio zainteresowanych - chorych. Fakt posiadania p艂ynno艣ci finansowej przez instytucj臋 ochrony zdrowia, nie musi by膰 dowodem prawid艂owego zarz膮dzania, mo偶e natomiast 艣wiadczy膰 o podejmowanych niepokoj膮cych oszcz臋dno艣ciach kosztem higieny, eksploatacji, czyli chorych. Taki ranking przeprowadzony w naszym kraju nakaza艂by na przyk艂ad omija膰 szpitale kliniczne, co k艂贸ci si臋 ze zdrowym rozs膮dkiem. Inaczej w systemach, w kt贸rych finansowanie jest adekwatne do wykonywanych zada艅, tam z艂a kondycja finansowa 艣wiadczy艂aby o niskiej frekwencji, lub olbrzymich kosztach odszkodowa艅. W obu przypadkach nie by艂oby warto powierza膰 w艂asnego zdrowia takiej instytucji.

Jedynym funkcjonuj膮cym systemem oceny jako艣ci pracy zak艂ad贸w lecznictwa zamkni臋tego w Polsce jest niew膮tpliwie Program Akredytacji Szpitali stworzony w Centrum Monitorowania Jako艣ci w Ochronie Zdrowia. Ten funkcjonuj膮cy na zasadach dobrowolno艣ci, Prowadzony przez niezale偶n膮 grup臋 ekspert贸w, na podstawie dost臋pnego powszechnie zestawu standard贸w system kontroli, pozwala obiektywnie oceni膰 czy hospitalizacja b臋dzie przebiega膰 w warunkach zbli偶onych do optymalnych, czy ur膮gaj膮cych rozs膮dkowi. Niestety dane zbierane w ramach Programu maj膮 hermetyczny, cz臋艣ciowo poufny charakter i z tego powodu nie nadaj膮 si臋 obecnie do wspomagania decyzji na temat wyboru miejsca hospitalizacji. Przydatnym sposobem oceny s膮 audyty, w ramach akcji " Szpital Przyjazny Dziecku," ale dotycz膮 tylko jednej z grup pacjent贸w i nie zajmuj膮 si臋 tak szerokim jak akredytacja. Przegl膮dem problem贸w, zwi膮zanych z bezpiecze艅stwem pobytu w szpitalu. Ciekaw膮 wskaz贸wk膮 dla zaniepokojonych o w艂asne zdrowie jest zawsze opinia specjalist贸w lekarzy na temat koleg贸w. Dotychczas publikowane oceny towarzyszy艂y z regu艂y konfliktom, lub mia艂y charakter okoliczno艣ciowy. Ich praktyczna warto艣膰 by艂a wi臋c niewielka. Propozycja rankingu, zbudowanego w oparciu o pozytywne wypowiedzi lekarzy na temat innych o艣rodk贸w ze swojej specjalno艣ci, pojawia si臋 w Polsce pierwszy raz. Ankiety zosta艂y wys艂ane. Teraz od medycznego 艣rodowiska zale偶y, czy wiedza pacjent贸w zostanie wzbogacona o nowe elementy pozwalaj膮ce zracjonalizowa膰 wyb贸r miejsca operacji, czy cho膰by leczenia zachowawczego

Ranking nie mo偶e wprawdzie zast膮pi膰 innych publikacji o jako艣ci pracy szpitali, ale zanim te ostatnie zaczn膮 si臋 pojawia膰 regularnie, mo偶e spe艂nia膰 funkcj臋 doradcy na rynku wyj膮tkowo ma艂o precyzyjnych ofert. Prawo do dokonywania wybor贸w tylko wtedy ma warto艣膰, kiedy cz艂owiek wie pomi臋dzy czym wybiera. Cz艂owiek chory szczeg贸lnie.

Marek Labon
Prezydent TPJ



TPJ, ul. Krakowska 48, 31-066 Krak贸w, Polska. | Tel.: +48 500 446 796 | Email: tpj@tpj.pl